Majoufié
Fragaria viridis
Rosaceae
Àutri noum : Fraguié, Ambrouso.
Nom en français : Fraisier vert.
Descripcioun :Aquéu majoufié (o fraguié) douno d'èr au fraguié coumun, que s'arregardas pas de proche pòu engana eisa. Trachis dins li bos fres de colo e de basso mountagno majamen dins li blachiero. Sèmblo adounc à Fragaria vesca, pamens èi mai grand e fort dins touto si partido ; li flour soun pu grando (souvènt > 20 mm). Se destrìo peréu emé si fueio mai pelouso e subretout si fueioun dóu "calice" que soun revessa sus lou fru (escarta encò dóu fraguié coumun).
Usanço :Lou fru èi de segur manjadis, mai pas tant bon qu'aquéu dóu fraguié, Fragaria vesca (mèfi pamens de l'equinocoucoso). Li flour e li fueio soun tambèn bono à manja. Se fai de tè emé li fueio. Touto la planto fai pissa e èi tounico e depurativo. Li racino soun bono contro la cagagno (astringènto).
Port : Erbo
Taio : 8 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fragaria
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 14 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Blachiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Centre-Ouèst
Ref. sc. : Fragaria viridis Weston, 1771
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753